Ngày 19/1, Tổng cục Hải quan chính thức công bố số liệu xuất nhập khẩu thực hiện của năm 2011.

Cụ thể, tổng kim ngạch xuất khẩu cả năm qua đạt trên 96,9 tỷ USD, tăng 34,2% so với năm trước đó và vượt so với kế hoạch đề ra 22%; tổng kim ngạch nhập khẩu đạt 106,75 tỷ USD, tương ứng tăng 25,8% và vượt kế hoạch 14,2%.

Với kết quả này, nhập siêu cả năm là 9,844 tỷ USD, giảm khoảng 22% so với năm 2010 và bằng 10,15% kim ngạch xuất khẩu cùng thời kỳ.

So với mục tiêu phấn đầu đặt ra tại Nghị quyết 11, ở mức 16% kim ngạch xuất khẩu, kết quả trên cho thấy nỗ lực rất lớn của các doanh nghiệp, hiệp hội và Bộ Công Thương trong việc tăng cường xuất khẩu và kiểm soát nhập siêu.

Trước đó, theo ước tính của Tổng cục Thống kê, đóng góp của hiệu số giữa xuất khẩu và nhập khẩu vào GDP năm 2011 khoảng 5,88%. Vụ trưởng Vụ Hệ thống tài khoản Quốc gia (Tổng cục Thống kê) Hà Quang Tuyến trong lần trả lời báo chí mới đây cũng khẳng định rằng, xuất khẩu năm 2011 có đóng góp rất lớn vào tăng trưởng kinh tế.

Về tổng thể, ngoại thương Việt Nam đã kết thúc năm 2011 với thắng lợi kép, vừa tăng được xuất khẩu nhưng đồng thời cũng kiểm soát tốt hơn nhập khẩu để giảm nhập siêu. Nhưng nhìn trong ngắn hạn, vẫn có một số lưu ý.

Trong toàn bộ quý 4/2011, kim ngạch xuất khẩu và nhập khẩu có chiều hướng gia tăng. Với xuất khẩu, năm 2011 đã khép lại với tháng có kim ngạch lần thứ 3 vượt qua mốc 9 tỷ USD; trong khi nhập khẩu duy trì mức này đã 5 tháng liên tiếp.

Hơn thế, nhập siêu ngày càng co hẹp. Tại tháng cuối năm 2011, nhập siêu chỉ vào khoảng 270 triệu USD, thấp nhất trong 5 tháng gần đây. Diễn biến này trái ngược hoàn toàn với 2 năm trước, khi nhập siêu tăng rất mạnh vào giai đoạn cuối năm, có tháng đạt xấp xỉ 2 tỷ USD.

Hay nhìn vào những thay đổi trong kim ngạch xuất khẩu tháng 12/2011 so với tháng trước đó cũng cho thây một số lưu ý về khả năng xuất khẩu gặp khó khăn trong năm nay. Chẳng hạn, kim ngạch xuất khẩu một số mặt hàng như thủy sản, hạt điều, hạt tiêu, cao su đều giảm.

Riêng xuất khẩu gạo giảm rất mạnh, đến gần 20% so với tháng trước đó, đưa lượng gạo xuất khẩu trong tháng cuối năm 2011 về mức gần 325 nghìn tấn, rất thấp so với mức hơn 7,1 triệu tấn gạo xuất khẩu cả năm rồi.

Lưu ý với mặt hàng này, thông tin từ Hiệp hội Lương thực gần đây cho biết, gạo Việt Nam đang chịu tác động mạnh từ các nhà xuất khẩu Ấn Độ và Pakistan. Hiệp hội này mới đây đã phải hạ giá sàn xuất khẩu gạo xuống mức thấp hơn.

Tương tự, than đá, dầu thô cũng đều giảm tương ứng 20% và 30% trong tháng 12/2011. Riêng dầu thô, giá có phần đi xuống nhẹ.

Với điện thoại di động và linh kiện, sau nhiều tháng liên tục tăng kim ngạch thì tháng cuối năm 2011, mặt hàng này lại giảm tới 14,4% so với tháng trước đó. Khép lại cả năm 2011, nhân tố mới trong danh sách các nhóm hàng hóa xuất khẩu chính của Việt Nam này đạt kim ngạch xấp xỉ 6,9 tỷ USD, chưa thể qua mặt dầu thô để đứng thứ hai về giá trị xuất khẩu mang về cho Việt Nam.

Nhưng ngược lại, một số nhóm hàng xuất khẩu có sự dịch chuyển rất đột ngột. Kim ngạch xuất khẩu cà phê tháng 12/2011 gấp hơn 2 lần tháng trước đó, trong khi giá bình quân giảm nhẹ; hay sắn gấp 4,5 lần; quặng và khoáng sản gấp hơn 2 lần…

Đáng chú ý là xuất khẩu sản phẩm dệt may và da giày đều tăng hơn 10% trong tháng 12/2011, trở lại mức kim ngạch khá tốt: với dệt may là hơn 1,3 tỷ USD và da giày là trên 720 triệu USD. Mặc dù, thông tin từ các hiệu hội liên quan cho biết đơn hàng cho năm 2012 đang khó khăn hơn.

Theo VnEconomy